Vào độ tháng 9, tháng 10, khi không khí được ướp thêm những cơn gió heo may dịu mát, người mê xê dịch lại gọi nhau về điểm hẹn quen thuộc - cao nguyên đá Hà Giang.

Còn gì thú vị hơn khi rong ruổi trên những con đường đèo quanh co trong tiết trời này. Có những buổi sáng lạnh buốt, mây về như biển phủ kín thung lũng, có những bản làng chìm trong sương thu, thấp thoáng hàng sa mộc mờ ảo.

Trên cung đường từ TP.Hà Giang qua Quản Bạ - Yên Minh - Lũng Cú - Đồng Văn - Mèo Vạc, du khách sẽ ngỡ ngàng khi thấy những khung cảnh thật khác. Lên đường mà bàn tay giấu kín trong túi áo, nhưng chỉ cần nắng lên, những vách đá tai mèo lại từ từ hiện ra sau màn sương.

Từ lưng chừng đèo Mã Pì Lèng nhìn xuống dòng sông Nho Quế, nắng vàng như mật ngọt vắt từ đỉnh núi này tới thung lũng kia khiến dòng sông dường như cũng xanh hơn, trong hơn.

Sau mỗi khúc cua, mỗi vách núi, những cảnh tượng mùa thu cứ bày ra trước mắt. Cây lá xanh mướt xen đá xám tai mèo, ngô đang vụ thu hoạch, lúa xanh dần ngả sang sắc vàng no ấm.

Đừng ngại ngần gì mà không "bẻ lái", lang thang thêm một chút ở những bản làng đẹp như câu chuyện cổ tích. Ngôi nhà bên vạt rừng trúc ở Yên Minh, bờ rào đá ở "nhà của Pao" Sủng Là, vách tường đất ở "thị trấn bị quên lãng" Phó Bảng, chiếc gùi ngô vàng ươm, những tấm váy Mông xanh đỏ phấp phới...

Ngồi bên hiên một ngôi nhà ở phố cổ Đồng Văn hay ngắm mái ngói rêu phong của dinh nhà Vương, ngay cả dưới màn mưa, Hà Giang cũng thật nên thơ.

Dạo trên đường dài, chỉ cần bắt gặp nụ cười của cô bé đang gánh củi về nhà, chàng trai cưỡi ngựa lên chợ, cô gái chăn bò thong dong bên vạt dã quỳ cũng khiến ta vui lây.

Cuối mùa thu cũng là mùa hoa ở Hà Giang. Tam giác mạch nở rộ vào khoảng tháng 10, tháng 11 khiến cả cao nguyên đá phủ trong sắc tím trắng bồng bềnh thơ mộng.

Tam giác mạch không chỉ là cây lương thực cứu đói ngày giáp hạt mà đã trở thành biểu tượng của cao nguyên đá. Vẻ đẹp hoang sơ mộc mạc của loài hoa bé nhỏ này đã khiến bao nhiêu kẻ lữ hành say mê, nhung nhớ.

Đừng quên ghé chợ Đồng Văn, hoặc bất cứ một phiên chợ nào ở Hà Giang, dừng chân ăn một tô phở sáng nóng sực cả người, bát thắng cố đậm đà, nắm xôi ngũ sắc dẻo thơm, nhấp một hớp rượu ngô nồng nàn và ngắm người người mua bán sôi nổi, ồn ã.

Mỗi phiên chợ, mỗi bản làng đều để lại một ấn tượng rất riêng. Sản vật mùa thu là chiếc bánh tam giác mạch, chai mật ong bạc hà hay những trái cam sành Hà Giang tươi mọng.

Đêm về, ngắm trăng thu tròn vành vạnh treo trên bạt ngàn núi đá sẽ là một trải nghiệm khó quên, để ta luôn nhớ về Hà Giang rất đẹp, rất tình.