Trong dự thảo nghị quyết thí điểm cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP Hải Phòng, Chính phủ đề xuất thành lập khu thương mại tự do với nhiều cơ chế ưu đãi.
Sáng 13/5, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng, thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ báo cáo Quốc hội Tờ trình dự thảo Nghị quyết của Quốc hội thay thế Nghị quyết số 35/2021/QH15 ngày 13/11/2021 của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển thành phố Hải Phòng.
Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết, dự thảo Nghị quyết của Quốc hội quy định 6 nhóm chính sách lớn với 41 chính sách cụ thể, bao gồm: quản lý đầu tư (2 chính sách); Quản lý tài chính, ngân sách nhà nước (4 chính sách); quản lý quy hoạch, đô thị, tài nguyên và môi trường (9 chính sách); quản lý khoa học và công nghệ, đổi mới sáng tạo (8 chính sách); thu nhập của cán bộ, công chức, viên chức thuộc thành phố Hải Phòng quản lý (1 chính sách); thành lập và các cơ chế, chính sách trong Khu Thương mại tự do tại thành phố Hải Phòng (17 chính sách).
Về quản lý tài chính, ngân sách nhà nước, khoản 1, Điều 5 của dự thảo Nghị quyết quy định, thành phố được vay thông qua phát hành trái phiếu chính quyền địa phương, vay từ các tổ chức tài chính trong nước, các tổ chức khác trong nước và từ nguồn vay nước ngoài của Chính phủ vay về cho Thành phố vay lại với tổng mức dư nợ vay không vượt quá 120% số thu ngân sách Thành phố được hưởng theo phân cấp. Tổng mức vay và bội chi ngân sách Thành phố hàng năm do Quốc hội quyết định theo quy định của Luật Ngân sách nhà nước.
Ngoài ra, theo Bộ trưởng Bộ Tài chính, khoản 1 Điều 6 dự thảo Nghị quyết quy định, thí điểm cho phép thành phố Hải Phòng thực hiện trình tự thủ tục rút gọn trong quá trình lập, thẩm định, phê duyệt quy hoạch chi tiết. Khoản 2, Điều 6 dự thảo Nghị quyết quy định, UBND Thành phố được bán nhà ở chung cư thuộc tài sản công do Thành phố xây dựng từ ngân sách nhà nước hoặc theo hình thức hợp đồng BT hình thành từ sau năm 1994 đến trước ngày 1/1/2025.
Đặc biệt, khoản 5 Điều 6 dự thảo Nghị quyết quy định, thành phố được cho thuê đất không đấu giá quyền sử dụng đất, không đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư thực hiện dự án có sử dụng đất đối với dự án trung tâm logistics phục vụ cảng biển, cảng hàng không, cảng thủy nội địa với quy mô trên 50 ha; dịch vụ logistics phục vụ cho cảng biển, cảng hàng không, cảng thủy nội địa trên địa bàn Thành phố với quy mô đến 50 ha.
Về các ưu đãi thuế, theo tờ trình thời hạn miễn thuế là 5 năm; miễn thuế thu nhập cá nhân trong thời hạn 05 năm đối với thu nhập từ lương, tiền công đối với chuyên gia, nhà khoa học, cá nhân khởi nghiệp sáng tạo. Miễn thuế thu nhập doanh nghiệp trong thời hạn 5 năm; miễn thuế thu nhập cá nhân, thuế thu nhập doanh nghiệp của các cá nhân, tổ chức có khoản thu nhập từ chuyển nhượng vốn góp, quyền góp vốn vào doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo trên địa bàn Thành phố.
Dự thảo Nghị quyết cũng quy định thành lập Khu thương mại tự do tại thành phố Hải Phòng. Theo đó, khu thương mại tự do tại Hải Phòng dự kiến rộng khoảng 6.300 ha, tương đương gần 12 lần diện tích bình quân của một khu công nghiệp hiện đang hoạt động ở Hải Phòng; đặt tại 3 vị trí: Khu kinh tế ven biển phía nam Hải Phòng; Khu kinh tế Đình Vũ - Cát Hải; Khu đảo Cát Hải.
Dự thảo nghị quyết thiết kế 17 chính sách đặc thù cho khu thương mại tự do tại Hải Phòng. Trong đó, đề xuất cho doanh nghiệp trong khu thương mại tự do được miễn toàn bộ tiền thuê đất, thuê mặt nước trong suốt thời hạn thuê, được áp dụng thuế thu nhập doanh nghiệp 10% trong 30 năm, miễn thuế 4 năm đầu và giảm 50% trong 9 năm tiếp theo. Sau ưu đãi, thuế suất là 15%.
Đặc biệt, chi phí nghiên cứu và phát triển (R&D) được khấu trừ 200% khi tính thuế, và chuyên gia, nhà khoa học, nhân tài làm việc trong khu được giảm 50% thuế thu nhập cá nhân.
Các doanh nghiệp tại khu thương mại tự do có thể niêm yết, định giá, thanh toán hợp đồng bằng ngoại tệ, được phép kinh doanh chuyển khẩu hàng hóa. Ngân hàng nước ngoài được mở phòng giao dịch trong khu mà không cần gắn liền với trụ sở chính.
Người nước ngoài là chuyên gia, nhà khoa học, nhà quản lý, lao động trình độ cao và người thân sẽ được miễn thị thực và cấp thẻ tạm trú 10 năm.
Các dự án trong khu thương mại tự do Hải Phòng (trừ nhà ở thương mại) được giao đất, cho thuê đất không qua đấu giá, không đấu thầu. Việc sử dụng đất không bị ràng buộc bởi chỉ tiêu phân bổ sử dụng đất quốc gia. UBND TP.Hải Phòng được phép thu hồi đất để giao cho dự án trong khu như với các công trình vì lợi ích quốc gia.
Trình bày Báo cáo thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi cho biết, Ủy ban tán thành việc ban hành Nghị quyết thay thế Nghị quyết 35 về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP. Hải Phòng và nhận thấy hồ sơ cơ bản đủ cơ sở chính trị, đủ căn cứ pháp lý, có căn cứ thực tiễn, đủ điều kiện trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ 9.
Việc thí điểm thành lập khu thương mại tự do là cần thiết, có đủ căn cứ chính trị, pháp lý.
Tuy nhiên, đây là vấn đề lớn, không chỉ mang tính chất kinh tế mà liên quan đến quốc phòng, an ninh, trật tự, an toàn xã hội, do đó cơ quan thẩm tra đề nghị Chính phủ làm rõ tác động đến tăng trưởng kinh tế, ngân sách, xã hội; tính lan tỏa vùng miền...
Cùng đó, làm rõ cơ chế quản lý rủi ro, cơ chế giám sát bảo đảm thông thoáng song giữ vững an toàn tài chính, an ninh kinh tế, trật tự xã hội…
Với cơ chế ưu đãi thuế trong khu thương mại tự do, cơ quan thẩm tra tán thành việc áp dụng mức ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp do chỉ tương tự như mức áp dụng với khu kinh tế; song thời gian áp dụng dài hơn....
Minh Thành
