Cụ thể, tại Báo cáo kết quả thực hành tiết kiệm, chống lãng phí trong năm 2020 được Chính phủ gửi Quốc hội cho biết tình trạng hoạt động của các Quỹ tài chính Nhà nước ngoài ngân sách Nhà nước.
Theo đó, các Bộ, cơ quan Trung ương đã chủ động rà soát, đánh giá hiệu quả hoạt động của các Quỹ thuộc phạm vi quản lý; xây dựng lộ trình cơ cấu lại, sáp nhập, dừng hoạt động hoặc giải thể các Quỹ hoạt động kém hiệu quả.
Cụ thể, có 12 Quỹ ở Trung ương đang làm thủ tục giải thể hoặc xem xét giải thể, sắp xếp lại, sửa đổi hoặc bổ sung, hoàn thiện quy định về tổ chức, hoạt động.
Bao gồm: Quỹ hỗ trợ các hoạt động ngoại giao phục vụ kinh tế; Quỹ hỗ trợ vận động cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài; Quỹ bảo trì đường bộ Trung ương; Quỹ hỗ trợ người nhiễm HIV/AIDS; Quỹ hỗ trợ sắp xếp và phát triển doanh nghiệp; Quỹ Bảo vệ Môi trường Việt Nam; Quỹ phát triển khoa học và công nghệ quốc gia; Quỹ đổi mới công nghệ quốc gia; Quỹ bình ổn giá xăng dầu; Quỹ hỗ trợ phát triển hợp tác xã; Quỹ hỗ trợ nông dân; Quỹ hỗ trợ phụ nữ nghèo.
Theo báo cáo của Chính phủ, hiện có 4 Quỹ có nhiệm vụ chi trùng với ngân sách Nhà nước, gồm: Quỹ Bảo vệ và Phát triển rừng Việt Nam, Quỹ Hỗ trợ việc làm ngoài nước, Quỹ Phòng chống tác hại thuốc lá, Quỹ Bảo hộ công dân và Pháp nhân ở nước ngoài.
Có 2 Quỹ hoạt động gần như phụ thuộc vào nguồn NSNN cấp, không có nguồn thu khác (Quỹ Đổi mới công nghệ quốc gia, Quỹ Phát triển khoa học và công nghệ quốc gia).
Một số Quỹ hoạt động chưa hiệu quả. Đó là Quỹ Hỗ trợ khắc phục hậu quả bom mìn Việt Nam nguồn thu thấp, không hoạt động độc lập mà phải phối hợp với Cơ quan thường trực hoặc Hội Hỗ trợ khắc phục hậu quả bom mìn Việt Nam để thực hiện nhiệm vụ; Quỹ Hỗ trợ người nhiễm HIV/AIDS nguồn thu không đáng kể, gần như không có hoạt động. Quỹ Đền ơn đáp nghĩa Trung ương gặp khó khăn trong vận động nguồn thu.
Trước thông tin này, ông Nguyễn Đức Thuận, Giám đốc Quỹ Bảo vệ Môi trường (Bộ TN&MT) cho biết, Quỹ Bảo vệ Môi trường Việt Nam hoạt động hiệu quả và Bộ TN&MT đang trình Thủ tướng Chính phủ dự thảo quyết định về tổ chức hoạt động thay thế quyết định số 78/2014/QĐ-TTg về Tổ chức và Hoạt động của Quỹ Bảo vệ Môi trường Việt Nam.
Theo đó, đề nghị Thủ tướng Chính phủ xem xét bổ sung một số nhiệm vụ và bổ sung vốn điều lệ để đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng về vốn đầu tư cho các công trình bảo vệ môi trường trên phạm vi toàn quốc.
Tuy nhiên, do một số báo mạng đăng gộp chung vào nhóm 12 Quỹ nên có thể đã gây hiểu lầm là Quỹ Bảo vệ Môi trường Việt Nam hoạt động kém hiệu quả. Thực chất, Quỹ Bảo vệ Môi trường Việt Nam luôn hoạt động hiệu quả từ khi thành lập đến nay.
Quỹ được thành lập theo quyết định số 82/2002/QĐ-TTg ngày 26/6/2002 của Thủ tướng Chính phủ, Quỹ luôn hoạt động hiệu quả xét trên 2 tiêu chí quan trọng là: Thứ nhất, góp phần giảm ô nhiễm môi trường. Quỹ đã cho vay ưu đãi, tài trợ hàng trăm dự án đầu tư bảo vệ môi trường trên phạm vi toàn quốc, góp phần giảm ô nhiễm môi trường, giảm phát thải khí nhà kính. Thứ hai, Quỹ bảo toàn vốn điều lệ, trải qua 19 năm hoạt động, luôn có thu lớn hơn chi, bù đắp toàn bộ chi phí hoạt động.
