Mới đây, Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) tại Việt Nam công bố sáng kiến hỗ trợ kỹ thuật khu vực mang tính tiên phong giúp tăng cường năng lực của các hệ thống y tế Việt Nam, Lào, Campuchia. Mục tiêu nhằm ứng phó những nguy cơ y tế do biến đổi khí hậu trong bối cảnh đại dịch Covid-19 vẫn diễn ra phức tạp.
Dự án Nâng cao năng lực ứng phó với biến đổi khí hậu ngành y tế Tiểu vùng Mê Kông mở rộng (GMS) đã giúp 3 quốc gia thông qua các kế hoạch thích ứng y tế cấp quốc gia để giải quyết những rủi ro về sức khỏe liên quan tới thời tiết, bao gồm nắng nóng và các bệnh truyền nhiễm như sốt xuất huyết, sốt rét, căng thẳng do nhiệt, và tiêu chảy.
Theo đó, dự án được phê duyệt năm 2015 với khoản viện trợ trị giá 4,4 triệu USD từ Quỹ phát triển Bắc Âu và nguồn vốn đối ứng từ chính phủ 3 nước. Đây là sáng kiến đầu tiên của ADB ở khu vực Đông Nam Á nhằm cải thiện khả năng ứng phó của chính phủ trước tác động của biến đổi khí hậu đối với chăm sóc y tế.
“Dự án đã giúp giảm thiểu tính dễ tổn thương của Việt Nam, Lào, Campuchia trước các nguy cơ y tế do biến đổi khí hậu gây ra, đặc biệt trong nhóm dân cư dễ bị tổn thương, bao gồm người nghèo, người di cư và người dân tộc thiểu số”, bà Ayako Inagaki, Trưởng ban Phát triển con người và xã hội thuộc Vụ Đông Nam Á của ADB chia sẻ.
Về tổng thể, dự án đã hoàn thành các đánh giá chi tiết về tính dễ tổn thương và khả năng thích ứng cho 14 tỉnh có nguy cơ cao ở các quốc gia này và đào tạo hơn 1.300 cán bộ ngành Y tế về biến đổi khí hậu và thích ứng y tế.
Ngoài ra, hơn 600 nhà hoạch định chính sách ở khu vực Nhà nước và tư nhân đã tham gia các phiên họp và hội thảo vận động chính sách cấp cao, tập trung vào những chiến lược thích ứng y tế quốc gia và điều phối giám sát, ứng phó dịch bệnh, cùng các hoạt động khác.
Thông qua đó giúp chính phủ 3 quốc gia xác định các hoạt động đầu tư hiệu quả về chi phí để giảm tỉ lệ tử vong và tỉ suất bệnh do các bệnh liên quan đến biến đổi khí hậu, bao gồm việc thiết lập các hệ thống cảnh báo nhiệt sớm và nâng cấp cơ sở vật chất y tế để chống chịu khí hậu tốt hơn, đặc biệt ở các cộng đồng vùng sâu vùng xa, chưa có dịch vụ.
Chính phủ các nước Campuchia, CHDCND Lào và Việt Nam nhận thức rõ rằng biến đổi khí hậu là một mối đe dọa lớn đối với phát triển kinh tế bền vững của các quốc gia này. Cả 3 nước đều đã phê duyệt các kế hoạch chiến lược về y tế công cộng như một phần của các kế hoạch chiến lược quốc gia về biến đổi khí hậu.
Dự án được triển khai bởi Cục Y tế dự phòng Campuchia, Cục Vệ sinh và tăng cường sức khỏe CHDCND Lào và Cục Quản lý môi trường y tế Việt Nam. Cả 3 quốc gia đều tích cực tham gia quá trình chuẩn bị và triển khai hỗ trợ kỹ thuật, các hoạt động tăng cường năng lực và chia sẻ tri thức.
Trước đó, tại buổi làm việc với Thứ trưởng Bộ TN&MT Lê Công Thành, Giám đốc Quốc gia ADB tại Việt Nam Andrew Jeffries cho biết, ADB đang chuẩn bị xây dựng Chiến lược hợp tác quốc gia giai đoạn 2021–2025.
Dự kiến, ADB sẽ hỗ trợ cho Việt Nam tổng ngân sách OCR thường xuyên là 1.642 triệu USD. Đáng lưu ý, hơn 70% dự án sẽ giúp Việt Nam ứng phó với biến đổi khí hậu, tăng trưởng xanh. “Đây là ưu tiên chiến lược của ADB đối với Việt Nam trong 5 năm tới".
Trong đó, dự án “Quản lý tổng hợp rủi ro lũ lụt thích ứng biến đổi khí hậu” đã được phê duyệt vào tháng 1/2021; bao gồm 3 hoạt động chính sau: “Hiện đại hóa hệ thống Dự báo lũ, lụt và cảnh báo lũ sớm sông Hồng - Thái Bình và sông Mã” do Bộ TN&MT quản lý và thực hiện.
“Kế hoạch thích ứng y tế quốc gia và các hệ thống giám sát do dự án hỗ trợ sẽ giúp Việt Nam giảm thiểu những tác động về kinh tế và y tế của biến đổi khí hậu trong bối cảnh đại dịch Covid-19”, ông Andrew Jeffries, Giám đốc Quốc gia của ADB tại Việt Nam nhận định:
Đặc biệt, dự án giúp cải thiện việc thu thập dữ liệu kịp thời cho các chính phủ để giám sát tác động của biến đổi khí hậu đối với sức khỏe cộng đồng, các công cụ như cơ sở dữ liệu, cách tiếp cận mô hình hóa và tập bản đồ kỹ thuật số. Dự án cũng tập huấn cho cán bộ y tế cấp tỉnh và cấp quốc gia về hệ thống giám sát các bệnh nhạy cảm về khí hậu, phân tích dữ liệu dịch tễ học và những thách thức y tế riêng biệt đối với phụ nữ, trẻ em và các nhóm dễ bị tổn thương khác.
