 Thephaco: “Phú quý giật lùi..." |
 Thephaco - Từ quá khứ huy hoàng đến việc 'bán máu' tránh lỗ |
Phiên đại hội cổ đông dậy sóng
Tại phiên họp Đại hội cổ đông của Công ty Dược Thanh Hóa ngày 26/4/2019 đã có rất nhiều câu hỏi của cổ đông đưa ra nhưng Chủ tọa phiên họp chưa có câu trả lời. Mãi tới ngày 14/6/2018, tức gần 2 tháng sau, HĐQT công ty mới có văn bản số 14/TB – HĐQT phản hồi nhưng hầu hết các câu trả lời này đều vòng vo và không trúng trọng tâm và không làm các cổ đông thỏa mãn.
Theo đó, cổ đông Đinh Anh Hào thắc mắc: “Như báo cáo kiểm toán công ty đã chi 13 tháng lương cho cán bộ công nhân. Tuy nhiên trên sổ sách mới thể hiện 11 tháng lương. Số tiền thưởng tháng 13 cho 815 nhân sự với con số trung bình là 6,3 triệu sẽ là 5,112 tỉ đồng. Số tiền này chưa được hạch toán và “treo” vào đâu?"
 |
| Đơn tố cáo của cổ đông |
Ngoài ra, báo cáo kiểm toán còn bỏ sót lương tháng 12/2018, theo ước tính khoảng 11,5 tỉ đồng. Khoản tiền này đã được ban lãnh đạo công ty “hô biến” đầy khó hiểu. Một khoản chi phí khác là chi phí quảng cáo năm 2018 đã phát sinh cũng không được hạch toán.
Như vậy, theo tính toán của các cổ đông, con số lợi nhuận sau thuế 2 tỉ đồng nếu hoạch toán đầy đủ có thể dẫn đến khoản lỗ thực tế hơn 15 tỉ đồng. Trong đó có một điểm đáng lưu ý là để có số lãi 2 tỉ đồng, công ty đã phải “bán máu”, cụ thể ở đây là thanh lý bất động sản tại Đà Nẵng với giá 4,7 tỉ đồng và chi phí đầu tư 1,2 tỉ. Việc “bán máu” trên mang lại lợi nhuận "trên giấy" xấp xỉ 3,5 tỉ đồng cho Thephaco.
Như vậy nếu chỉ tính riêng hoạt động sản xuất kinh doanh dược phẩm, công ty thực chất đã lỗ khoảng 20 tỉ trong năm tài chính 2018. Đây là một con số bàng hoàng, gây sốc cho tất cả các cổ đối tác, cổ đông và người lao động đang làm việc tại doanh nghiệp.
Ngoài ra, còn rất nhiều chất vấn đã được các cổ đông không có câu trả lời thỏa đáng như việc thuê các chuyên gia Ấn Độ làm việc tại công ty với chi phí cao nhưng hiệu quả không rõ ràng. Chi phí truyền thông, quảng cáo được đưa ra từ đầu năm lên tới 18 tỉ đồng đã thực sự chi bao nhiêu, đã phát sinh ra sao không được đề cập trong bảng cân đối kế toán? Việc không chia cổ tức cho cổ đông và kế hoạch năm tới không có các tiêu chí: Cổ tức; Thu nhập bình quân của người lao động; Nộp ngân sách nhà nước khiến cổ đông hết sức bất bình.
Chính vì thế, trong bài phát biểu tâm huyết của mình tại Đại hội cổ đông, ông Lường Văn Sơn, người hơn 30 năm là lãnh đạo công ty đã có những phản ứng hết sức gay gắt: “Tôi cảm ơn Công ty trong phần thông tin đã nhắc đến những danh hiệu cao quý mà công ty đã vinh dự giành được trong quá khứ. Nếu các anh lãnh đạo công ty hôm nay còn nhớ đến thành tích đó của thế hệ đi trước thì các anh phải nỗ lực làm việc hết sức vì công ty, vì cổ đông, vì người lao động và vì khách hàng, đối tác trên cả nước. Lợi ích của các anh gắn liền với lợi ích của công ty, của cổ đông. Chúng tôi, đại đa số cổ đông cho rằng trong sản xuất kinh doanh dược phẩm thì cái tâm là điều đáng quý nhất. Còn nếu các anh coi tiền là trọng thì các anh sẽ thất bại hoặc chết vì tiền”.
Câu hỏi lớn nhất đặt ra ở đây là vì sao từ một doanh nghiệp hàng đầu, phát triển bền vững và ổn định suốt 6 thập kỉ qua bỗng dưng lao dốc không phanh đột ngột đến thế?
Những dấu hiệu bất thường
Trong kết quả kinh doanh năm 2018, không chỉ doanh thu chạm đáy và lợi nhuận thực tế âm, rất nhiều vấn đề tài chính nội tại của doanh nghiệp đang bắt đầu bộc lộ. Một trong những bất thường trong báo cáo kiểm toán thường niên năm 2018 là khoản vay nợ cá nhân lên đến 97 tỉ đồng lần đầu xuất hiện.
Trong khi tiền và tương đương tiền tại thời điểm đầu năm và cuối năm đã bốc hơi hơn 9 tỉ đồng, từ 20 tỉ đồng còn lại 11 tỉ đồng, nhiều cổ đông đã thắc mắc về khoản mục vay nợ cá nhân 97 tỉ đồng ở đâu ra, vay ai, lãi suất ra sao, dùng vào mục đích gì nhưng chủ tọa đoàn đều tránh né trả lời. Mặc dù theo báo cáo kiểm toán, công ty không có khoản đầu tư tài chính nào lớn, đầu tư mới trang thiết bị quy mô nhưng khoản vay nợ cá nhân vẫn được thể hiện trên bút toán.
Về vấn đề này, trong đại hội cổ đông, đại diện nhóm cổ đông lớn chiếm hơn 7% cổ phần doanh nghiệp đã chất vấn chủ tọa đoàn nhưng một lần nữa lại bị khước từ và tất cả những hoài nghi đó một lần nữa rơi vào im lặng.
 |
| Phòng kiểm tra chất lượng của doanh nghiệp dược tại Thanh Hóa |
Một vấn đề đáng lưu tâm trong hoạt động của Thephaco là hầu như việc mua nguyên liệu, thành phẩm đầu vào không hề thông qua chào hàng cạnh tranh, đấu giá, đấu thầu theo quy định. Việc làm này có thể dẫn đến thiệt hại đáng kể cho doanh nghiệp, đẩy giá thành sản phẩm lên cao và vi phạm các quy định của pháp luật hiện hành.
Trong đại hội cổ đông thường niên của công ty những câu hỏi của các cổ đông đã xoáy sâu vào vấn đề này nhưng lãnh đạo công ty đã đề nghị sẽ trả lời cổ đông bằng văn bản.
Cụ thể, cổ đông Lường Văn Sơn đặt câu hỏi: “Trong 6 tháng cuối năm 2017 và năm 2018 đã đấu thầu cạnh tranh được bao nhiêu mặt hàng là vật tư cho sản xuất, máy móc thiết bị, sửa chữa nhà xưởng?”. Ông Sơn cho biết thêm khi ông còn làm lãnh đạo tại công ty, chỉ thông qua việc đấu thầu cạnh tranh 3 mặt hàng túi nhôm có mặt hàng đã giảm 47%, rồi 21,4% và cuối cùng là 17%. Liên quan đến việc đấu giá đấu thầu, chỉ riêng việc thanh lí bất động sản tại Đà Nẵng, ban đầu đối tác chỉ chấp nhận trả 3 tỉ đồng, khi các thành viên trong HĐQT phản đối yêu cầu đưa vào đấu thầu cạnh tranh mức giá thực tế công ty thu được là 4,7 tỉ đồng.
Chỉ qua một vài ví dụ nhỏ có thể thấy, việc đấu thầu cạnh tranh sẽ tối ưu hóa lợi ích của doanh nghiệp và cổ đông ra sao. Nếu chỉ tính riêng mỗi năm số tiền mua vật tư, nguyên liệu vài trăm tỉ đồng, chưa kể số tiền mua sắm máy móc, thiết bị thì nguy cơ thất thoát từ việc không tuân thủ luật đấu giá đấu thầu sẽ là một con số không nhỏ.
Kinh tế môi trường sẽ tiếp tục phản ánh những dấu hiệu bất thường trong hoạt động của Thephaco trong những kỳ tiếp theo.
