Hà Giang là vùng đất cực Bắc của Tổ quốc, nơi sở hữu nhiều thắng cảnh thiên nhiên kỳ thú và màu sắc văn hóa đa dạng của các dân tộc bản địa Mông, Dao, Lô Lô,... Công viên địa chất toàn cầu Cao nguyên đá Đồng Văn trải rộng trên 4 huyện tạo nên cho Hà Giang một đặc sản riêng: những cung đường qua miền đá.

Bắt đầu "chạm ngõ" cao nguyên đá, từ xã Minh Tân (huyện Vị Xuyên) lên xã Quyết Tiến (huyện Quản Bạ), du khách đã được chào đón bằng con đèo huyền thoại - đèo Bắc Sum. Đèo mềm mại vươn lên theo sườn núi, lên tới đỉnh không khí bỗng nhiên đổi khác, thậm chí nhiều ngày từ đây nhìn xuống chỉ thấy biển mây mù.

Từ đây, những con đường uốn lượn cứ thế nối nhau kéo dài bất tận. Giữa những vách đá tai mèo xám ngắt, con đường nổi bật thách thức tay lái người lữ hành.

Dốc Thẩm Mã với những đường cong ấn tượng trên đoạn đường từ thị trấn Yên Minh lên xã Phố Cáo (huyện Đồng Văn). Tương truyền tên dốc có từ câu chuyện người ta thử sức ngựa bằng cách cho thồ hàng lên đỉnh dốc, nếu còn khỏe sẽ giữ lại nuôi.

Từ Phố Cáo về Sủng Là (nơi quay phim Chuyện của Pao, Lặng yên dưới vực sâu), khách sẽ qua dốc Chín Khoanh với rất nhiều khúc cua chữ U. Xưa kia, nếu cặp đôi nào bước cùng nhau hết con dốc sẽ có duyên nên vợ nên chồng.

Một cung đường nhỏ như dải lụa vắt qua những hàng sa mộc và bản làng tại Sà Phìn. Từ đường mòn vách núi, những chàng trai người Mông sải bước dài xuống chơi chợ và gặp gỡ người yêu.

Dốc Pải Lủng tuyệt đẹp nằm lọt thỏm giữa những đỉnh núi đá cao ngất, tô điểm bởi ruộng cải vàng ươm. Những khúc cua hiểm trở tại đây như một thử thách trước khi du khách lên đến Mã Pì Lèng.

Đèo Mã Pì Lèng chỉ dài khoảng 20km nhưng vượt qua đỉnh núi ở độ cao 1200m, nối huyện Đồng Văn với Mèo Vạc. Đây là đoạn khó khăn nhất trên con đường Hạnh Phúc, tiêu tốn 2 năm xây dựng với vô vàn công sức của hàng ngàn người.

Điều tạo nên sự đặc biệt của Mã Pì Lèng chính là tầm nhìn độc nhất vô nhị, một bên là vách đá tai mèo dựng đứng, một bên là vực thẳm nhìn thẳng xuống sông Nho Quế. Hẻm vực Tu Sản khoảng 900m chính là hẻm vực sâu nhất Đông Nam Á, và dốc Xín Cái - Săm Pun dẫn xuống vực sâu, lên đỉnh cao cổng trời cũng kỳ thú không kém.

Từ Mèo Vạc về lại Hà Giang có một cung đường hiểm trở dành cho những tay lái ưa khám phá: Mậu Duệ - Du Già - Minh Ngọc. Suốt chặng là những con đường nhỏ chênh vênh rạch ngang lưng núi, khung cảnh có phần hoang sơ hơn và không thiếu những hẻm vực hay đèo dốc mạo hiểm như Ngam La, Nậm Lang...

Như một nét vẽ trên đá, dốc Chữ M trên cung đường này có thể khiến bất cứ ai ngơ ngẩn, bởi sự kỳ diệu tưởng như sắp đặt của tự nhiên và công sức của con người miền đá.

Trong ánh nắng chiều và khói lam vấn vít, người lữ hành dễ say, say đèo và say lòng trước phong cảnh thiên nhiên tuyệt tác.

Lạc giữa rừng đá, những con đèo Hà Giang dẫn ta lên đến đỉnh cao, thỏa thích ngắm tầng tầng núi đá xanh xám xô nhau tới ngút ngàn, lác đác vài nóc nhà trầm mặc giữa thung lũng hoang sơ.

Điểm tô thêm cho cung đường qua miền đá là sắc màu váy áo rực rỡ của người dân bản địa. Với họ, những con đèo vắt vẻo trên trên lưng chừng trời chính là không gian sống thường nhật, mộc mạc và rất thân thuộc.