Vân Canh là huyện miền núi, nằm ở phía Tây Nam của tỉnh Bình Định, cách thành phố Quy Nhơn khoảng 30 km, dựa lưng vào những khối đá núi kết tinh đồ sộ của cao nguyên Gia Lai – KonTum. Huyện Vân Canh hiện có 06 xã và 01 thị trấn; trong đó có 03 xã đặc biệt khó khăn là Canh Hòa, Canh Hiệp, Canh Liên và 02 xã nghèo của tỉnh là Canh Hiển và Canh Thuận.
Toàn huyện Vân Canh có hơn 27.400 nhân khẩu nên mỗi ngày gần 10 tấn rác thải sinh hoạt cần thu gom xử lý. Thế nhưng, cả huyện chỉ xã Canh Vinh, Canh Hiển, và thị trấn Vân Canh thực hiện việc thu gom, xử lý rác sinh hoạt tập trung. Các địa phương còn lại người dân tự ý thu gom, xử lý rác tại hộ gia đình.
 |
| Bãi tập kết rác tạm thời của huyện Vân Canh tại làng Hiệp Hà, thị trấn Vân Canh |
UBND huyện Vân Canh đã sử dụng 01ha tại làng Hiệp Hà, thị trấn Vân Canh làm bãi tập kết, xử lý rác tạm thời gần hồ Suối Đuốc. Do quy trình kỹ thuật xử lý chưa đảm bảo, người dân sinh sống tại làng Hiệp Hà luôn phản ánh về tình trạng bốc mùi hôi thối phát tán ra môi trường từ bãi tập kết rác và lo sợ bãi rác sẽ thẩm thấu ngấm vào lòng hồ Suối Đuốc gây ô nhiễm môi trường. Để khắc phục việc này, UBND huyện Vân Canh đầu tư khoảng 100 triệu đồng xây bức tường tại bãi tập kết rác, nhằm ngăn nước rỉ rác thẩm thấu và hạn chế rác bay xuống lòng hồ Suối Đuốc gây ô nhiễm.
 |
| Lòng hồ Suối Đuốc. |
 |
| Bãi rác tạm thời nằm trên đầu nguồn hồ Suối Đuốc nguy cơ gây ô nhiễm môi trường. |
Tại các địa phương thực hiện việc thu gom rác thải sinh hoạt, UBND xã Canh Vinh, Canh Hiển, và thị trấn Vân Canh phải hợp đồng với đơn vị thu gom xử lý rác và thu tiền mỗi hộ dân 7.000 đồng/tháng. Nhưng có hộ không nộp tiền, bởi vậy hàng tháng chính quyền địa phương đều phải bù lỗ để duy trì công tác thu gom xử lý rác thải sinh hoạt.
 |
| Rác thải sinh hoạt vứt bữa bãi. |
Ông Nguyễn Văn Hiệp – Chủ tịch UBND xã Canh Vinh chia sẻ: Toàn xã có 9.000 nhân khẩu và 2.400 hộ dân. UBND xã hợp đồng với đơn vị thu gom rác hàng tháng là 18 triệu đồng, thu mỗi hộ dân 7.000 đồng/tháng, nhưng người dân không nộp đầy đủ nên tháng nào xã cũng phải bù lỗ. Riêng chất thải xà bần, chất thải rắn địa phương chưa có bãi tập kết. Hiện xã Canh Vinh có bãi rác đổ chất thải, rác sinh hoạt tập trung ở thôn Hiệp Vinh 2, nhưng thời gian tới khi thực hiện dự án Khu công nghiệp Becamex Bình Ðịnh thì không còn bãi tập kết xử lý rác nữa. Đây là nỗi trăn trở của địa phương trong công tác bảo vệ môi trường.
 |
| Thùng đựng rác đặt tại các điểm trên tuyến đường QL19C. |
Xử lý rác thải sinh hoạt đã khó, xử lý chất thải rắn, xà bần càng khó khăn hơn. Mặc dù người dân sinh sống hai bên đường QL.19C đã ý thức hơn trong việc bảo vệ môi trường, bỏ rác trong thùng đựng rác và bao bì để xe chở rác mang đi, tuy nhiên, khu vực bên trong đường liên thôn, rác thải vẫn bị vứt bữa bãi chất đống bay mùi hôi thối, dân tự ý đốt rác khói bay mù mịt.
 |
| Người dân phản ánh Công ty Tâm Phú đổ xà bần bữa bãi ra xung quanh. |
Nghiêm trọng hơn, vì không có chỗ tập kết xà bần, một số doanh nghiệp tại xã Canh Vinh đổ xà bần bừa bãi khiến người dân bức xúc. Đơn cử như Công ty TNHH Tâm Phú đem xà bần đổ bên hông và phía sau công ty và đổ xà bần lên khu đất trồng keo của người dân gần đó.
 |
| Xà bần đổ bữa bãi phía bên hông và phía sau Công ty Tâm Phú và trên đất trồng keo của người dân. |
Trước đây, UBND huyện Vân Canh rất vui mừng vì tìm được nhà đầu tư cho dự án Nhà máy xử lý chất thải rắn tập trung huyện Vân Canh. Nhà máy được quy hoạch xây dựng tại núi Cà Rá, xã Canh Hiệp, huyện Vân Canh với tổng diện tích 07ha, công suất xử lý 100 tấn rác thải/ngày do Công ty TNHH Dịch vụ xuất nhập khẩu Cửu Long đăng ký thực hiện. Thế nhưng, sau đó dự án đã bị thu hồi khi vừa mới phôi thai, bởi nhà đầu tư không thực hiện.
Hiện UBND tỉnh Bình Định có Quyết định phê duyệt chủ trương đầu tư xây dựng công trình Bãi xử lý rác tạm thời tại xã Canh Hiệp với diện tích 3,25 ha, tổng mức đấu tư 14.902.430.000 đồng, nhằm giải quyết vấn đề cấp bách trong công tác bảo vệ môi trường của huyện Vân Canh.
Theo ông Nguyễn Bá Đẩu – Phó Chủ tịch thường trực UBND huyện Vân Canh cho biết, tiến độ dự án đang từng bước triển khai, UBND huyện tập trung thi công con đường vào khu bãi rác tạm thời tại xã Canh Hiệp. Riêng công tác giải phóng mặt bằng đã hoàn thành xong từ lâu để chờ bàn giao cho nhà đầu tư mới.
Tới đây, dự án Đầu tư xây dựng và kinh doanh cơ sở hạ tầng KCN Becamex Bình Định do Công ty CP Becamex Bình Định làm chủ đầu tư, với tổng vốn đầu tư hơn 3.333 tỉ đồng, được thực hiện trên khu đất rộng khoảng 1.000 ha tại xã Canh Vinh. Hy vọng với dự án này, UBND huyện Vân Canh sẽ tìm được nhà đầu tư tiềm lực thực hiện tiếp tục dự án Nhà máy xử lý chất thải rắn tập trung huyện Vân Canh để giải quyết bài toán khó khăn về công tác bảo vệ môi trường trên địa bàn huyện.
