Qua các buổi tiếp xúc cử tri của Hội đồng nhân dân tỉnh Bà Rịa-Vũng và Hội đồng nhân dân thị xã Phú Mỹ vào trung tuần tháng 11/2019, cử tri của hai xã Tóc Tiên và Châu Pha phản ánh tình trạng lén lún xả thải tại Khu xử lý chất thải tập trung Tóc Tiên ra suối Giao Kèo (dòng suối giáp hai xã Tóc Tiên và Châu Pha, thị xã Phú Mỹ) thời gian qua gây ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống của nhân dân hai xã Châu Pha và Tóc Tiên, thị xã Phú Mỹ.
 |
| Dòng nước ô nhiễm trên dòng suôi Giao Kèo bốc mùi hôi nồng nặc gây ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống của nhân dân hai xã Châu Pha và Tóc Tiên. |
Vào cuộc xác minh nguồn gây ô nhiễm
Theo phản ánh của cử tri, lợi dụng lúc đêm tối hoặc trời chuẩn bị mưa có hiện tượng lén lút xả thải tại Khu xử lý chất thải tập trung khiến nước suối chuyển sang màu đen kịt, bốc lên mùi hôi thối nồng nặc, ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống người dân. Về lâu dài, nước xả thải ngấm xuống lòng đất ảnh hưởng đến nguồn nước ngầm tại xã Châu Pha. Ngay sau khi tiếp nhận ý kiến phản ánh của cử tri, Phòng Tài nguyên và Môi trường thị xã Phú Mỹ phối hợp với Sở Tài nguyên và Môi trường, Công an tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu, UBND hai xã Châu Pha, Tóc Tiên tiến hành kiểm tra, xác minh.
Tại thời điểm kiểm tra, khu vực suối Giao Kèo đoạn qua xã Châu Pha nước có màu đen, mùi hôi. Đoàn kiểm tra đã lần theo suối có màu đen đến Khu xử lý chất thải tập trung Tóc Tiên đến đoạn cống đôi nằm trong khu xử lý chất thải 100ha thì hết màu đen. Đoàn ghi nhận, nước tại đây đều có màu đen và bốc mùi khó chịu. Nhận định ban đầu là có đơn vị trong Khu xử lý chất thải tập trung lén lút xả nước thải chưa qua xử lý vào suối Giao Kèo nhưng chưa có cơ sở để khẳng định đơn vị nào thực hiện hành vi vi phạm. Để xác định đúng đối tượng xả thải, thị xã Phú Mỹ đề nghị UBND tỉnh chỉ đạo các cơ quan chức năng, trong đó có Công an tỉnh tiếp tục điều tra xác minh.
 |
| Dòng nước ô nhiễm trên dòng suôi Giao Kèo đen ngòm, bốc mùi hôi nồng nặc. |
Ông Lê Trần Long, Phó Bí thư Chi bộ thôn Tân Long, xã Châu Pha, thị xã Phú Mỹ cho biết, nước thải ở khu vực này đã tồn tại rất nhiều năm. Người dân, trong đó có ông Long đã kiến nghị nhiều lần với các cấp chính quyền. Trước kia, trên dòng suối Giao Kèo vào mùa mưa mới có hiện tượng xả thải, giờ không mưa cũng có hiện tượng xả thải, ô nhiễm, mùi hôi thối nồng nặc khiến người dân sinh sống quanh khu vực này không chịu nổi.
Nhà chị Nguyễn Thanh Thùy Linh, ấp Tân Lễ B, xã Châu Pha, thị xã Phú Mỹ ở sát cầu, khi suối bị xả thải trực tiếp, nhà chị "gánh đủ" hậu quả. Mùi hôi bốc lên từ dòng suối làm các thành viên trong gia đình bị viêm họng, viêm phế quản. Chị chỉ mong chính quyền sớm giải quyết triệt để vấn đề ô nhiễm môi trường để đảm bảo sức khỏe cho người dân.
 |
| Cống đôi nằm trong khu xử lý chất tập trung Tóc Tiên, xả trực tiếp nước có màu đen, bốc mùi khó chịu ra suối Giao Kèo. |
Từ kết quả xác minh, Sở Xây dựng tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu, các sở, ngành liên quan đã vào cuộc. Theo Sở Xây dựng, qua khảo sát nhận định ban đầu tại vị trí mương nắn suối chảy qua Khu xử lý chất thải tập trung Tóc Tiên của Công ty trách nhiệm hữu hạn Kbec Vina phát hiện có nước màu đen. Phía thượng lưu nước không có màu đen nhưng có mùi và màng màu đỏ trên mặt nước, có đoạn ống đi ngầm nhưng chưa phát hiện đường ống của đơn vị nào. Trước mắt, ghi nhận Công ty Kbec Vina đã tự ý đắp đất ngăn mương nắn suối này, cắt đường ống mềm thoát nước mưa của Công ty. Sở Xây dựng đã đề nghị Công ty Kbec Vina giải trình việc đắp đất và nước có màu đen tại đoạn mương nắn suối chảy qua khu xử lý chất thải của Công ty; đồng thời, hỗ trợ hút nước có màu đen tại đây để xử lý theo quy định.
Sau khi hút nước, Công ty Kbec Vina phải hoàn trả hiện trạng ban đầu của mương để đảm bảo việc tiêu thoát nước được thuận lợi. Kbec Vina còn được yêu cầu lắp đặt tuyến ống theo đúng thiết kế đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt. Sở Tài nguyên và Môi trường sẽ lấy mẫu phân tích nước trước khi Công ty Kbec Vina hút hết nước trên để xử lý. Cảnh sát môi trường, Công an tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu tổ chức điều tra nguồn xả thải, Trung tâm Quản lý các khu chất thải tổ chức theo dõi và xử lý kịp thời các sự cố kỹ thuật, báo cáo cơ quan có thẩm quyền xử lý vi phạm theo quy định.
 |
| Khu xử lý chất thải tập trung Tóc Tiên, thị xã Phú Mỹ, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu. |
Thế nhưng phía Công ty Kbec Vina khẳng định không xả nước thải vào mương nắn suối hay bất cứ khu vực nào trong khu xử lý chôn lấp rác thải. Công ty đắp suối là vì lo ngại nước thải màu đen chảy xuống hạ lưu suối gây ô nhiễm khu vực này. Do công suất trạm xử lý nước thải của công ty chỉ có 350 m3/ngày đêm nên không thể hỗ trợ việc hút nước màu đen như đề nghị của Sở Xây dựng.
Chỉ đạo khẩn trương điều tra
Trên cơ sở tham mưu của các ngành, UBND tỉnh Bà Rịa- Vũng Tàu chỉ đạo các cơ quan liên quan khẩn trương kiểm tra, xử lý vấn đề ô nhiễm môi trường đoạn suối Giao Kèo nhằm đảm bảo không ảnh hưởng đến môi trường sống, sức khỏe của người dân.
 |
| Mương nắn suối chảy qua Khu xử lý chất thải tập trung Tóc Tiên của Công ty trách nhiệm hữu hạn Kbec Vina phát hiện có nước màu đen. |
UBND tỉnh yêu cầu Công an tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu chủ trì, phối hợp với các sở, UBND thị xã Phú Mỹ khẩn trương điều tra, xác định đơn vị có hành vi xả thải không đúng quy định, gây ô nhiễm môi trường tại khu vực nêu trên. Ngoài ra, Trung tâm Quản lý các khu chất thải tổ chức khảo sát toàn bộ việc tiêu thoát nước mưa, nước thải của khu xử lý chất thải tập trung 100 ha tại xã Tóc Tiên, các nguồn nước khu vực lân cận để kịp thời phát hiện, ngăn chặn các hành vi vi phạm, báo cáo cơ quan có thẩm quyền xử lý.
Ông Trần Văn Ơn, Chủ tịch UBND xã Châu Pha, thị xã Phú Mỹ, tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu cho biết, qua khảo sát cho thấy nguồn nước tại dòng suối Giao Kèo có màu đen bất thường hơn mọi khi. Đoàn đã khảo sát hết địa bàn xã Châu Pha, xã Tóc Tiên, Phòng Tài nguyên và Môi trường đã có báo cáo về Sở và UBND tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu. Sau đó, UBND tỉnh đã chỉ đạo cho Công an tỉnh và Cảnh sát Môi trường điều tra nguồn gốc phát sinh chất thải làm thay đổi màu nước tại dòng suối Giao Kèo gây lo lắng cho người dân và chính quyền địa phương. Trong quá trình hoạt động, Khu xử lý chất thải tập trung Tóc Tiên đã gây ra nhiều hệ lụy tại địa phương. Mùi hôi thối phát tán từ bãi rác, nước ở dòng suối hiện tại không sử dụng được. Chính quyền địa phương đã kiến nghị với các cơ quan chức năng trong các kỳ tiếp xúc cử tri của Hội đồng nhân dân và Quốc hội.
UBND tỉnh cũng yêu cầu Công ty Kbec Vina phải báo cáo lộ trình giảm tiếp nhận rác thải công nghiệp có nguồn gốc ngoài tỉnh để có giải pháp ngăn ngừa, đảm bảo vận hành bãi chôn lấp được an toàn. Việc đấu nối thoát nước mưa tạm của Công ty này tại khu xử lý chất thải tập trung cũng phải thực hiện đúng quy định.
Được biết, tháng 3/2018, UBND tỉnh đã ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính 700 triệu đồng tạm đình chỉ một số hoạt động trong vòng 3 tháng đối với Công ty trách nhiệm hữu hạn Kbec Vina do hành vi xả nước thải nguy hại vào môi trường.
Ngày 30/11, nhận được tin báo của người dân, các cơ quan chức năng đã ghi nhận tại hiện trường, phát hiện màu nước lạ đang chảy trên suối nước không phải màu đen như những lần trước mà chuyển sang màu vàng, bốc mùi hôi rất khó chịu giống như mùi thuốc tẩy quần áo. Theo người dân sống ở khu vực này cho biết, hằng ngày nước suối chảy có màu màu trắng, trong, không có mùi, khi trời chuyển mưa hoặc đêm tối nếu gặp xả thải thì nước có màu đen, bốc mùi hôi thối nồng nặc. Sáng 30/11, nước bắt đầu chuyển qua màu vàng chảy ở đoạn suối từ tổ 1, ấp 3, xã Tóc Tiên (đằng sau khu xử lý chất thải tập trung Tóc Tiên) rồi chảy ra suối Giao Kèo xã Châu Pha và có mùi lạ khó chịu, ngửi vào thấy nhức đầu.
 |
| Cống đôi nằm trong khu xử lý chất tập trung Tóc Tiên, xả trực tiếp nước có màu đen, bốc mùi khó chịu ra suối Giao Kèo. |
Ông Nguyễn Văn Hương, tổ 1, ấp 3, xã Tóc Tiên, thị xã Phú Mỹ, tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu cho biết, nước này thì đã được xả nhiều lần, có màu vàng đỏ, mùi hôi nồng nặc. Ông Hương cho biết thêm, nước màu đỏ này không xả thường xuyên mà thường xuyên xả nước màu đen, nếu người dân mà dùng nước trong suối Giao Kèo tưới cây thì cây chết hết.
Việc suối Giao Kèo bốc mùi hôi thối gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống nhân dân hai xã Tóc Tiên và Châu Pha. Người dân hai xã Tóc Tiên và Châu Pha đề nghị các ngành chức năng, các cấp chính quyền có biện pháp xử lý dứt điểm tình trạng ô nhiễm môi trường tại dòng suối này.
