 |
| Sự phát triển của các cơ sở gây nuôi đã dẫn đến sự diệt vong của loài cá sấu Xiêm trong tự nhiên ở Việt Nam, đồng thời gây suy giảm nghiêm trọng các quần thể cá sấu Xiêm trong tự nhiên ở một số quốc gia lân cận như Campuchia và Lào. |
Ngày Môi trường thế giới (5/6) là một trong những ngày lễ quan trọng hàng đầu của Liên Hợp quốc để thúc đẩy nhận thức và hành động vì môi trường trên toàn thế giới.
Chủ đề của ngày Môi trường thế giới 5/6/2020 là “Hành động vì thiên nhiên” (Time for Nature). Nhiều chuyên gia đánh giá rằng thông điệp của ngày Môi trường thế giới năm nay rất ý nghĩa trong bối cảnh thế giới đang đối mặt với sự suy giảm nghiêm trọng và nhanh chóng của đa dạng sinh học và các quần thể động vật hoang dã. Đã đến lúc các quốc gia cần ưu tiên những hành động, quyết sách để bảo tồn thiên nhiên, bảo vệ đa dạng sinh học và động vật hoang dã, đảm bảo sự cân bằng trong tương quan với cán cân phát triển kinh tế.
Nhân ngày Môi trường thế giới năm nay, Trung tâm Giáo dục Thiên nhiên (ENV) đã phát hành phim ngắn “Chấm dứt gây nuôi thương mại động vật hoang dã nguy cấp, quý hiếm để bảo tồn đa dạng sinh học”. Phim ngắn là một chuỗi những lập luận từ các tổ chức bảo tồn, chuyên gia, nhà khoa học và các cơ quan thực thi pháp luật phản bác lại luận điểm cho rằng nên cho phép gây nuôi và kinh doanh thương mại các loài động vật hoang dã nguy cấp, quý, hiếm.
Với những người ủng hộ, gây nuôi thương mại động vật hoang dã nguy cấp, quý hiếm vừa là một giải pháp kinh tế, đem lại lợi nhuận cho người nuôi, vừa giúp giảm thiểu sức ép đối với các quần thể loài trong tự nhiên vì nạn săn bắt sẽ giảm mạnh khi nguồn cung chủ yếu đến từ các cơ sở gây nuôi, đồng thời nguồn giống động vật hoang dã từ các trại nuôi sẽ phần nào có ý nghĩa bảo tồn khi có thể sử dụng để nghiên cứu, tái thả về tự nhiên.
Tuy nhiên, hầu hết các tổ chức bảo tồn, các nhà khoa học đều không ủng hộ hoạt động buôn bán, gây nuôi vì mục đích thương mại đối với tất cả các loài động vật hoang dã nguy cấp, trừ cá sấu và một số loài nhất định (được công bố trong Danh mục cụ thể) – là những loài có khả năng sinh sản, phát triển tốt qua nhiều thế hệ trong môi trường có kiểm soát và hoạt động gây nuôi, buôn bán động vật hoang dã đã được kiểm chứng là sẽ không gây tổn hại đến sự tồn tại các quần thể loài này trong tự nhiên.
Cụ thể, theo các chuyên gia, nếu cho phép gây nuôi thương mại động vật hoang dã nguy cấp, quý hiếm thì chúng ta sẽ phải đối mặt với rất nhiều nguy cơ như các đối tượng buôn bán lợi dụng trục lợi từ các cá thể động vật hoang dã và sản phẩm của chúng bởi việc theo dõi các hoạt động buôn bán, săn bắt và vận chuyển động vật hoang dã cũng như sản phẩm từ động vật hoang dã là những thách thức lớn đối với các cơ quan chức năng.
Bên cạnh đó, do rất ít chủ cơ sở gây nuôi am hiểu về các loài được gây nuôi hay chú trọng đầu tư cơ sở vật chất, kỹ thuật cần thiết để gây dựng một cơ sở gây nuôi và buôn bán hợp pháp động vật hoang dã, tình trạng giao phối cận huyết và lai tạp nguồn gen diễn ra phổ biến tại hầu hết các cơ sở gây nuôi động vật hoang dã. Chính vì vậy, các cá thể động vật hoang dã được sinh ra tại các cơ sở này không có giá trị bảo tồn. Thậm chí, nếu thả về tự nhiên, các cá thể sinh ra trong môi trường nuôi nhốt sẽ khó sống sót do mất bản năng sinh tồn.
 |
| Một số cá thể gấu ngựa đang được chăm sóc tại Trung tâm cứu hộ động vật hoang dã Hà Nội. (Ảnh: QĐND) |
Một vấn đề đáng lưu ý khác là số lượng cá thể của các loài động vật hoang dã nguy cấp, quý, hiếm trong tự nhiên còn lại rất ít; do đó, chỉ riêng hoạt động khai thác để nghiên cứu tạo nguồn giống ban đầu cũng có thể đẩy các loài này đến gần hơn với nguy cơ tuyệt chủng trong tự nhiên.
"Có nhiều lựa chọn để phát triển kinh tế, xóa đói giảm nghèo nhưng cơ hội để bảo vệ đa dạng sinh học của đất nước khỏi sự tuyệt chủng lại chỉ có một. Một chính sách sai lầm có thể làm một loài biến mất vĩnh viễn. Phim ngắn đã được gửi tới các nhà hoạch định chính sách nhằm khuyến khích hoàn thiện các chính sách, các quy định pháp luật có liên quan để bảo vệ tốt nhất đa dạng sinh học của Việt Nam" - đại diện ENV chia sẻ.
