Báo cáo tại phiên họp, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) Phùng Xuân Nhạ cho biết, thời gian qua, Bộ GD&ĐT đã tham mưu, trình cấp có thẩm quyền ban hành nhiều văn bản quy phạm pháp luật tạo hành lang pháp lý đầy đủ để thực hiện công tác giáo dục đạo đức, lối sống cho học sinh sinh viên.
Bộ cũng đã chỉ đạo, hướng dẫn các địa phương thực hiện đổi mới chương trình giáo dục, trong đó đặc biệt quan tâm tới nội dung giáo dục đạo đức, lối sống, kỹ năng sống cho học sinh.
Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam phát biểu chỉ đạo tại phiên họp - Nguồn: Bộ GD&ĐT |
Giáo dục đạo đức, lối sống cho học sinh còn nhiều hạn chế
Nhìn nhận một số kết quả quan trọng trong công tác giáo dục đạo đức, lối sống cho học sinh, Bộ trưởng cho biết, chương trình, nội dung, hình thức giáo dục đạo đức, lối sống đã có nhiều đổi mới, phù hợp hơn ở từng cấp bậc học.
Hoạt động chào cờ và hát Quốc ca tại các buổi lễ trong trường học đã được thực hiện nghiêm túc, thường xuyên, toàn thể cán bộ, nhà giáo, học sinh trực tiếp hát Quốc ca. Các nhà trường quan tâm xây dựng khuôn viên, cảnh quan nhà trường xanh, sạch, đẹp; phân công học sinh trực nhật lớp, vệ sinh trường học, khu vực quanh trường, chăm sóc cây xanh.
“Bên cạnh những kết quả đạt được, công tác giáo dục đạo đức, lối sống cho học sinh còn bộc lộ nhiều tồn tại, hạn chế: Nội dung giáo dục đạo đức chưa thiết thực; công tác quản lý ở một số trường học còn bất cập; công tác phối hợp giữa gia đình, nhà trường, xã hội trong giáo dục học sinh chưa chặt chẽ; một bộ phận học sinh có biểu hiện lệch lạc về đạo đức, lối sống; tình trạng bạo lực học đường vẫn còn diễn ra ở một số địa phương gây bức xúc, lo lắng cho xã hội” - Bộ trưởng nhấn mạnh.
Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ cho biết, thời gian tới Bộ GD&ĐT tiếp tục quán triệt, chỉ đạo đồng bộ các giải pháp nhằm thực hiện có hiệu quả công tác giáo dục đạo đức, lối sống cho học sinh.
Không thể giải quyết được nếu chỉ “đóng khung” trong trường học
GS Nguyễn Quý Thanh, Hiệu trưởng Trường Đại học Giáo dục cho rằng, vấn đề giáo dục đạo đức, lối sống không thể giải quyết được nếu “đóng khung” trong trường học. Không nên và không thể dồn hết trách nhiệm cho các trường.
Ông Thanh lí giải, khái niệm trường học và học tập trong bối cảnh hiện nay hoàn toàn khác. Các hình thức giáo dục, học tập ngoài trường học phổ biến hơn bao giờ hết, cho nên, việc giáo dục về đạo đức, lối sống cho học sinh cũng cần có sự tham gia với trách nhiệm của cả nhà trường, gia đình và xã hội.
“Việc này không thể làm được bằng khẩu hiệu chung chung như trước nay vẫn nói là “phối hợp nhà trường, gia đình và xã hội”, mà cần có những điều chỉnh cụ thể trong các hướng dẫn thực hiện Luật giáo dục, Luật Hôn nhân và Gia đình, Luật báo chí, Luật điện ảnh, Luật Chăm sóc và Bảo vệ trẻ em và các quy định pháp luật khác” - ông Thanh nêu quan điểm.
Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông (TT&TT) Nguyễn Mạnh Hùng nhận định, nếu như trước đây giáo dục trong trường là quan trọng, thì hiện nay ngoài trường quan trọng hơn.
"Ngành Giáo dục cũng nên xem thời đại thay đổi gì để thay đổi theo; mục tiêu giáo dục đạo đức là không thay đổi mà phương pháp, cách làm phải thay đổi". - Bộ trưởng Bộ TT&TT Nguyễn Mạnh Hùng - |
Bộ trưởng Bộ GD&ĐT Phùng Xuân Nhạ báo cáo tại phiên họp - Nguồn: Bộ GD&ĐT |
Đề cao trách nhiệm nêu gương của người lớn
Để nâng hiệu quả công tác giáo dục đạo đức, lối sống cho học sinh phổ thông, GS Nguyễn Minh Thuyết, Tổng Chủ biên Chương trình giáo dục phổ thông mới cho rằng, cần tổ chức, thực hiện phong trào Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa có ý nghĩa thực sự, không hình thức. Nếu người lớn gương mẫu hơn, thì chắc chắn trẻ cũng sẽ tốt hơn.
Ông Nguyễn Minh Thuyết cũng nhấn mạnh việc cần xử lý nghiêm trường hợp vô kỷ luật, không chỉ với giáo viên mà cả học sinh. Đồng thời, đề nghị Bộ TT&TT kiểm soát tốt hơn thông tin xấu trên không gian mạng; Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch làm tốt công tác xây dựng gia đình thành tổ ấm thực sự, bố mẹ thực sự gương mẫu, là tấm gương để giáo dục con em mình.
Cũng đề cập đến sự gương mẫu của thầy cô, Bộ trưởng Bộ GD&ĐT Phùng Xuân Nhạ nhấn mạnh, bản thân thầy cô cần ý thức được việc thường xuyên trau đồi chuyên môn, đạo đức của mình, bởi trò tôn trọng thầy cũng là bắt đầu từ chuyên môn và đạo đức. “Một mặt ngành Giáo dục sẽ tạo điều kiện, tạo động lực cho thầy cô nhưng mặt khác cũng sẽ có chế tài để loại những thầy cô suy thoái đạo đức”.
"Giáo dục đạo đức, lối sống cho học sinh về mục tiêu, bản chất là không thay đổi nhưng hình thức và phương pháp phải thay đổi để phù hợp với những thay đổi của đời sống xã hội hiện nay, trong đó tích hợp giáo dục đạo đức, lối sống vào từng môn học là điều tất yếu". - Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ - |
Tích hợp giáo dục đạo đức, lối sống vào từng môn học
Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam nhận định, thời gian qua công tác giáo dục đạo đức, lối sống cho học sinh trong nhà trường đã đạt được kết quả tích cực; từ những việc nhỏ như hát quốc ca khi chào cờ, vệ sinh trường lớp,… đã có chuyển biến. Nhưng yêu cầu phát triển trong tình hình mới đòi hỏi chúng ta phải chú trọng hơn nữa đến công tác giáo dục đạo đức, lối sống, kỹ năng cho học sinh.
Theo Phó Thủ tướng, các phong trào, nếp sinh hoạt truyền thống như “Năm điều Bác Hồ dạy”, “Thi đua dạy tốt, học tốt”, “Tất cả vì học sinh thân yêu”… phải tiếp tục duy trì và phát huy.
“Đổi mới lễ khai giảng với tinh thần “vì học sinh thân yêu”, giữ gìn vệ sinh trường học, đưa các môn thể thao, võ thuật vào trường học… có chuyển biến trong vài năm gần đây nhưng chưa mạnh mẽ. Năm học tới Bộ GD&ĐT phải siết chặt hơn nữa, phong trào phải thiết thực, tránh hình thức”, Phó Thủ tướng nêu.
“Đồng ý là cần sự phối hợp của gia đình, nhà trường, xã hội nhưng nhà trường phải làm trước, đoàn đội cũng phải làm tốt hơn. Phong trào là đương nhiên nhưng phải thiết thực, tránh hình thức. Tinh thần là phải làm sao trường ra trường, lớp ra lớp, thầy ra thầy, trò ra trò” - Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam - |