Theo quan niệm của dân gian, chuẩn bị năm hết Tết đến, các gia đình thường dọn dẹp, lau chùi ban thờ thổ công, gia tiên để mời các cụ về ăn Tết. Trong công việc dọn dẹp bàn thờ, việc lau bát hương, tỉa chân hương là rất quan trọng, cần phải được làm một cách thành kính, cẩn thận.
 |
| Trước Tết Nguyên đán, các gia đình người Việt thường làm lễ lau dọn bàn thờ, tỉa chân hương. (Ảnh minh họa) |
Công việc dọn dẹp bàn thờ,tỉa chân hương thích hợp nhất là sau lễ ông Công ông Táo. Người được lựa chọn cho công việc này phải là người chỉn chu, có tâm trong công việc thờ cúng ở trong nhà. Người được lựa chọn làm công việc dọn dẹp cũng phải tắm rửa sạch sẽ, thực hiện công việc với sự thành tâm.
 Bài cúng ông Công ông Táo năm 2020 chuẩn nhất |
Nhiều gia đình cẩn thận còn biện sửa lễ vật để xin phép, có lời thông báo để các cụ “tạm lánh” trong thời gian con cháu dọn dẹp. Sau khi thắp một nén hương xin phép trên bàn thờ, gia chủ sẽ rút từng chân hương một, cho đến khi còn lại một vài chân hương đẹp nhất (thường là ở con số lẻ: 3,5, 7, 9). Số chân hương đã rút đi này sau đó được mang hóa, tro đổ xuống sông hoặc vùi vào gốc cây. Sau khi hoàn thành công việc, cũng phải có nén nhang cẩn báo với các cụ.
 |
| Rút tỉa chân hương phải hết sức cẩn trọng. (Ảnh minh hoạ) |
Quan niệm của người Việt cũng cho rằng việc tỉa chân hương hay lau chùi ban thờ nên tuyệt đối giữ sự yên tĩnh cho bát hương, không được làm xê dịch, di chuyển.
Việc tỉa chân hương không kèm theo điển tích nào của người xưa, mà chỉ là một công việc dọn dẹp bình thường, bỏ đi những thứ thừa thãi. Bởi chân hương chính là phần còn lại của nén hương sau khi đã đốt hết phần tỏa hương thơm. Hơn nữa, việc dọn dẹp bát hương, tỉa chân hương cũng là để đảm bảo mỹ quan, cho ban thờ sạch sẽ, sáng sủa.
 Cách chọn gà ngon cúng ông Công ông Táo chuẩn nhất 2020 |
Cũng có người quan niệm rằng bát hương đầy đặn, chất ngất chân hương thể hiện lòng thành của con cháu với thổ địa, tổ tiên, những bát hương như thế sẽ mang lại tài lộc cho gia chủ. Ngược lại, cũng có người thường có thói quen sau mỗi lần thắp hương, đều dọn dẹp ban thời sạch sẽ, đồng thời rút sạch chân nhang để bát hương quang đãng, không “che mắt” thần linh, tiên tổ.
Tuy nhiên, theo đa số, việc dọn dẹp bàn thờ, tỉa chân hương thường được làm vào cuối năm, và một lần nữa - nếu thấy cần thiết - đó là trước ngày gia đình có giỗ trọng (giỗ cụ tổ, giỗ ông, giỗ cha, mẹ).
 |
| Việc dọn dẹp bát hương, tỉa chân hương cũng là để đảm bảo mỹ quan, cho ban thờ sạch sẽ, sáng sủa. (Ảnh minh hoạ) |
Các bước tỉa chân hương được thực hiện như sau:
Bước 1: Thắp 3 nén hương, khấn xin gia thần và tiên tổ cho phép được rút tỉa chân hương. Chờ hương cháy hết.
Bước 2: Bắt đầu tỉa chân hương bằng cách, một tay giữ bát hương, một tay còn lại nhẹ nhàng rút từng chân hương, chỉ để lại 3 chân hương trong bát hương. Chân hương rút ra ngoài để lên một tờ giấy hoặc 1 tấm vải sạch.
Bước 3: Dùng khăn sạch lau xung quanh bát hương. Có thể nhúng khăn làm ẩm để lau sạch hơn. Sau khi lau xong bát hương rồi mới lau các đồ thờ khác. Nếu cẩn thận, bạn có thể dùng rượu gừng hoặc nước ngũ vị hương tẩy uế cho bát hương và đồ thờ.
Bước 4: Mang chân hương đã rút hóa thành tro rồi đổ ra gốc cây. Tuyệt đối không đổ tro hóa chân hương vào thùng rác hay các nơi ô uế.
 Bài văn khấn xin tỉa chân hương chuẩn nhất 2020 |
Khi tỉa rút chân hương cũng cần lưu ý một số điều sau: Bát hương vốn đã được an vị. Tốt nhất là không dịch chuyển bát hương trong quá trình rút chân hương. Nếu buộc phải dịch chuyển bát hương thì tiến hành khấn xê dịch và sau khi tỉa và lau chùi xong bát hương phải xin an vị lại bát hương.
