Tình hình biến đổi khí hậu đang diễn biến ngày một nghiêm trọng trên Trái đất. Đặc biệt, với con số hàng trăm triệu người mất nhà cửa do tình trạng nước biển dâng, một viễn cảnh chắc chắn xảy ra trong tương lai gần - sẽ mãi mãi là một cuộc "di tản" không có ngày trở về.
Nước biển dâng cao ngày càng báo động
Khủng hoảng biến đổi khí hậu gây ra sự nóng lên của Trái đất, kéo theo đó là vô số hệ lụy như băng tan, nước biển dâng cao... Chỉ trong thập kỷ vừa qua, tốc độ gia tăng của mực nước biển đã tăng gần gấp 3 lần so với thế kỷ trước.
 |
| Băng Nam Cực đang tan chảy nhanh chóng, tạo ra rất nhiều dòng sông và hồ, ao. (Nguồn: BBC) |
Số liệu thống kê của Liên Hợp Quốc cho thấy, do tác động trực tiếp của tình trạng biến đổi khí hậu, mực nước biển trên đại dương toàn cầu đã tăng từ 15-20cm kể từ năm 1900. Cho đến gần đây, mực nước biển gia tăng là do thể tích nước tăng lên bởi nền nhiệt cao hơn.
Theo dự thảo báo cáo của Ủy ban Liên chính phủ về biến đổi khí hậu (IPCC), nếu con người kiểm soát được tốc độ ấm dần lên toàn cầu ở mức tăng 2 độ C so với thời kỳ tiền công nghiệp - như mục tiêu đặt ra của Hiệp định Paris về biến đổi khí hậu - mực nước biển sẽ dâng khoảng 0,5m.
Trong trường hợp nhiệt độ Trái đất tăng 3-4 độ C với nỗ lực kiểm soát khí thải gây hiệu ứng nhà kính không hiệu quả, mực nước biển có thể sẽ tăng cao gần 1m, đủ để phá hủy hàng chục đại đô thị ven biển, thậm chí có thể nhấn chìm nhiều quốc đảo.
Thảm họa hơn nữa, nếu mực nước biển tăng cao hơn 1,2m thì không chỉ là các thành phố, mà nhiều quốc gia ven biển hoàn toàn có thể bị xóa sổ khỏi bản đồ thế giới.
 |
| Nước biển dâng cao đang đe doạ sự sống của nhiều quốc gia trên thế giới. (Ảnh minh họa) |
Nhiều khu vực có nguy cơ bị "xoá sổ" do nước biển dâng cao
Một nửa bãi biển đầy cát của thế giới có thể bị xóa sổ vào cuối thế kỷ do mực nước biển dâng cao và các tác động biến đổi khí hậu khác. Úc, Canada, Chile, Mexico, Trung Quốc và Hoa Kỳ là một trong số những nơi bị ảnh hưởng nặng nề nhất.
Chuyên gia hải dương học ven biển Michalis Vousdoukas thuộc Trung tâm nghiên cứu chung của Ủy ban châu Âu tại Ispra đã công bố trên tạp chí Nature Climate Change rằng: "Nhiều bãi biển thu hút khách du lịch có thể bị biến thành tàn tích khi nước biển dâng cao. Biến đổi khí hậu và các yếu tố khác làm xói mòn bờ biển cát hiện chiếm hơn một phần ba bờ biển toàn cầu".
 |
| Vanuatu là quốc gia quần đảo đang bị ảnh hưởng nghiêm trọng bởi mực nước biển dâng lên kèm theo lốc xoáy. |
Nhiều bờ biển ở các khu vực đông dân cư được cảnh báo là có thể sẽ bị biến mất, những bãi biển này có thể sẽ phải đối mặt với những hậu quả lớn vì đây là nguồn thu nhập chính của người dân bản địa.
Sự gia tăng mực nước biển toàn cầu đã tăng tốc trong những thập kỷ gần đây. Nguyên nhân chính được xem là sự giãn nở của nước khi khí hậu ấm lên, sự tan chảy băng trên đất liền như sông băng và các tảng băng.
Các nhà nghiên cứu đã phân tích hình ảnh vệ tinh cho thấy sự thay đổi của bờ biển trong ba thập kỷ qua và áp dụng các xu hướng này cho hai kịch bản biến đổi khí hậu trong tương lai, một hình dung giảm thiểu phát thải khí nhà kính liên quan đến biến đổi khí hậu và phát thải cao khác.
 |
| Nước biển dâng cao sẽ gây nên những hệ lụy khó lường đối với nước ta. (Ảnh minh họa) |
Đến năm 2050, các nhà nghiên cứu dự kiến các bãi biển trên toàn cầu sẽ biến mất 13,6% đến 15,2% (36.097 - 40.511km). Vào năm 2100, các dự kiến sẽ biến mất 35,7% đến 49,5% (95.061 - 131.745km).
Tại Việt Nam, mực nước biển dâng không những làm diện tích đất đai bị thu hẹp, mà còn làm nhiễm mặn một số nguồn nước ngọt, tác động xấu tới sản xuất nông nghiệp. Dự báo đến năm 2030, khoảng 45% diện tích của Đồng bằng sông Cửu Long sẽ bị nhiễm mặn cục bộ và gây thiệt hại nặng nề cho ngành trồng trọt (khoảng 17 tỉ USD) cũng như hệ thống cấp nước ở các vùng trũng của Nam Bộ.
Ngày 27/2, giới chuyên gia đã đưa ra cảnh báo nhiều thành phố lớn của các nước châu Á như thủ đô Tokyo (Nhật Bản), thủ đô Jakarta (Indonesia), Thành phố Hồ Chí Minh (Việt Nam) và Thượng Hải (Shanghai, Trung Quốc) là những nơi có nguy cơ cao nhất chịu ảnh hưởng của tình trạng nước biển dâng.
Nước biển dâng có thể khiến Việt Nam tổn thất 10% GDP Theo số liệu năm 2018, nếu mực nước biển dâng cao 1m, sẽ có khoảng 40% diện tích Đồng bằng sông Cửu Long (nơi sản xuất 12 triệu tấn gạo/năm), với khoảng 10-12% dân số Việt Nam bị ảnh hưởng trực tiếp và tổn thất khoảng 10% GDP. Gần đây, các dự báo cũng đều khẳng định, mực nước biển của nước ta có thể tăng thêm 33,3cm vào năm 2050 và 45cm vào năm 2070, khoảng 1m vào năm 2100. Nếu kịch bản này diễn ra, nhiều khu vực đất liền ven biển và vùng đất trũng sẽ bị chìm trong nước. Thậm chí, có khu vực sẽ bị ngập sâu vĩnh viễn. |
