Một dự án 4 nhà đầu tư
Ngày 5/4/2023, Chủ tịch UBND TP.Hà Nội Trần Sỹ Thanh chủ trì cuộc họp kiểm tra, rà soát việc thực hiện các dự án vốn ngoài ngân sách có sử dụng đất chậm triển khai trên địa bàn huyện Quốc Oai.
Đối với Dự án nhà vườn sinh thái nông nghiệp công nghệ cao tại xã Đồng Quang nằm ven tỉnh lộ 419 mới (xã Đồng Quang, huyện Quốc Oai, Hà Nội), Chủ tịch UBND thành phố đề nghị Phó Chủ tịch UBND thành phố phụ trách rà soát từng việc, đưa ra kết luận cụ thể đối với từng nội dung trên cơ sở kết quả thanh tra. Đồng thời, đề nghị Sở Kế hoạch và Đầu tư phối hợp với các ngành rà soát lại lợi ích, trách nhiệm, nghĩa vụ của các doanh nghiệp đối với các dự án chậm triển khai.
Bên cạnh đó, xem xét năng lực của nhà đầu tư, nghĩa vụ tài chính và triển khai thu hồi, chấm dứt theo quy định, chuyển mục đích, bảo đảm nguồn lực từ đất và củng cố niềm tin của người dân.
Qua tìm hiểu được biết Dự án Khu nhà vườn sinh thái nông nghiệp công nghệ cao xã Đồng Quang từng được gọi là “siêu dự án” với kỳ vọng thay đổi bộ mặt vùng ngoại thành Hà Nội. Dự án được phê duyệt năm 2006 và năm 2007, UBND huyện Quốc Oai đã có quyết định giao 4 nhà đầu tư thực hiện dự án này.
Năm 2008, UBND tỉnh Hà Tây (cũ) có quyết định thu hồi 116ha đất trên địa bàn xã Đồng Quang và xã Nghĩa Hương, huyện Quốc Oai để tạm giao cho 4 nhà đầu tư. Tuy nhiên, sau khi sáp nhập tỉnh Hà Tây vào TP.Hà Nội đã phát hiện hàng loạt sai phạm trong triển khai dự án này, như dự án nằm trong vành đai xanh, chưa phù hợp với quy hoạch chung; chậm triển khai vì hàng loạt các văn bản vi phạm của UBND huyện Quốc Oai…
Sau nhiều đợt thanh, kiểm tra, ngày 16/9/2020, UBND TP Hà Nội có văn bản chỉ đạo các sở, ngành kiên quyết xử lý nghiêm các nội dung sai phạm trong quá trình triển khai dự án. TP.Hà Nội yêu cầu UBND huyện Quốc Oai thu hồi các văn bản trái quy định pháp luật đã ban hành trong giai đoạn từ năm 2006 - 2010; từ năm 2011 - 2015; thu hồi và tổ chức quản lý chặt chẽ quỹ đất đã hoàn thành GPMB, chống lấn chiếm; tiếp tục thực hiện GPMB phần diện tích còn lại theo thẩm quyền.
Đồng thời, kiểm tra, rà soát thủ tục thực hiện thu tiền sử dụng đất và giao đất dịch vụ để đảm bảo đúng quy định quyền lợi cho người dân; hoàn trả tiền đã ứng từ ngân sách để xây dựng hạ tầng kỹ thuật, không để xảy ra thất thoát, lãng phí…
Đất “bờ xôi ruộng mật”
Dự án toàn là đất “bờ xôi ruộng mật” của dân, bị thu hồi rồi bỏ hoang suốt hơn chục năm qua, gây lãng phí trong khi dân thì không có đất trồng cấy... Cho đến thời điểm hiện tại Dự án nhà vườn sinh thái nông nghiệp công nghệ cao Đồng Quang vẫn chỉ là một khu vực mênh mông đất bỏ hoang.
Một người dân địa phương cho biết: Toàn là đất “bờ xôi ruộng mật” của dân, bị thu hồi rồi bỏ hoang suốt hơn chục năm qua, thật lãng phí trong khi người dân chúng tôi thì không có đất trồng cấy. Dù có tiếc cố trồng lúa, hoa màu nhưng kênh mương thủy lợi bị phá, chặn hết rồi nên không thể canh tác.
Bên cạnh đó, hơn 10 năm nay, những người dân liên quan đến Dự án Nhà vườn sinh thái nông nghiệp công nghệ cao tại xã Đồng Quang có nhiều đơn thư khiếu nại nhưng chưa được giải quyết. Nhất là trong việc làm sai hồ sơ giấy tờ thu hồi đất, đền bù GPMB có nhiều khuất tất, sai phạm.
Theo người dân năm 2008, UBND tỉnh Hà Tây (cũ) ban hành quyết định thu hồi 116,6 ha đất nông nghiệp tại xã Đồng Quang và xã Nghĩa Hương để tạm giao cho Ban Quản lý Dự án quy hoạch nhà vườn sinh thái nông nghiệp công nghiệp cao Đồng Quang, huyện Quốc Oai thực hiện bồi thường, hỗ trợ GPMB và lập Dự án Nhà vườn sinh thái tại hai xã này.
Tuy nhiên, trong quá trình triển khai phần dự án tại thôn Dương Cốc có dấu hiệu của việc lập khống số diện tích đất nhằm mục đích chiếm đoạt tiền đền bù cho người dân tại khu ruộng Ao Cá với số tiền lên tới hơn 17 tỷ đồng.
Một cán bộ xã UBND xã Đồng Quang cho biết: Chính quyền và nhân dân xã Đồng Quang rất mong mỏi sớm có kết luận thanh tra chỉ rõ hướng xử lý vụ việc, vì đất đai thu hồi đã quá lâu.
Liên quan đến dự án treo, chậm triển khai tại huyện Quốc Oai, Nhóm PV Kinh tế Môi trường đã liên hệ với UBND huyện Quốc Oai nhưng đã không nhận được bất kỳ thông tin phản hồi nào từ chính quyền địa phương.
TS. Nguyễn Thị Anh, phó trưởng khoa Luật Trường Kinh tế luật và Quản lý nhà nước - Trường Đại học Kinh tế TP.HCM cho rằng, dự án chậm triển khai không chỉ làm khổ người dân bị quy hoạch "treo" mà còn làm lãng phí nguồn lực xã hội.
Chính vì vậy, nếu có dấu hiệu của việc nhà đầu tư đã có hành vi "giả tạo" khi lập dự án đầu tư để thực hiện mục đích khác hoặc chậm trễ làm dự án, cơ quan nhà nước cần phải thực hiện nghiêm việc thu hồi lại dự án theo luật định để không còn dự án "treo".
Muốn như vậy, các cơ quan quản lý phải liên tục rà soát bằng thanh tra, kiểm tra để phát hiện những chủ đầu tư vi phạm quy định về sử dụng đất, từ đó đề xuất phương án và cho chủ đầu tư thời gian khắc phục. Nếu sau đó chủ đầu tư vẫn không thay đổi phải cương quyết thu hồi dự án.
Kiên Giang
