Trang trại bò sữa Vinamilk có gây ô nhiễm môi trường?

Trang trại Bò sữa Hà Tĩnh nằm cạnh đường mòn Hồ Chí Minh (thuộc xã Sơn Lễ, huyện Hương Sơn, tỉnh Hà Tĩnh) được coi là trại nuôi bò sữa lớn nhất ở Hà Tĩnh, với tổng mức đầu tư 300 tỉ đồng, công suất nuôi 3.000 con bò sữa/năm. Thời gian gần đây, người dân sống trên địa bàn xã Sơn Lễ phản ánh việc mùi hôi thối nồng nặc bốc ra từ xung quanh Trang trại bò sữa Hà Tĩnh đóng trên địa bàn xã. Không ít người dân phản ánh, mùi hôi thối này ảnh hưởng nghiêm trọng đến nguồn nước sinh hoạt và sức khỏe của họ.

Những ngày cuối tháng 6, phóng viên Kinh tế Môi trường tìm về xã Sơn Lễ - nơi có đặt “bản doanh” của Trang trại bò sữa Hà Tĩnh, để tìm hiểu và xác minh sự việc. Không khí xung quanh bị bủa vây bởi mùi nước thải nồng nặc phân bò. Một số hộ dân cho hay, nguồn nước sinh hoạt của họ cũng bị ảnh hưởng nghiêm trọng vì có mùi này.

Hộ gia đình anh Trọng Huyền (trú xã Sơn Lễ, cách trại bò Vinamilk khoảng 1km) cho biết: “Không chỉ người dân ở đây mà những người từ nơi khác đến cũng phải kêu trời vì mùi hôi thối đến nhức đầu. Những ngày có gió lộng, nó càng đưa mùi đi xa hơn, những hộ dân ở xa cũng phải chịu mùi không kém hộ ở gần, mà hộ ở gần nhất, chỉ cách trang trại có 200m thôi”.

Trang trại bò sữa Vinamilk của Công ty TNHH MTV Bò sữa Việt Nam (thuộc Vinamilk) tại xã Sơn Lễ, huyện Hương Sơn, tỉnh Hà Tĩnh.

Quá trình đi thực tế, nhóm PV đã ghi lại được một số hình ảnh nước thải được bơm tràn trên bề mặt hồ lắng của trang trại, có màu đen đục, hôi thối.

“Mỗi lúc có mưa thì xuất hiện dòng nước thải từ phía trang trại (không chắc chắn của trang trại bò) chảy ra các khe suối khiến nước ở đây chuyển thành màu đen. Trước đây, người dân có thể lấy nước ở đây về ăn được, nhưng bây giờ dân đến cho bò uống cũng không dám, chúng tôi đã ý kiến rất nhiều với chính quyền nhưng không được”, anh Trọng bức xúc.

Nước thải được bơm tràn trên bề mặt hồ lắng của trang trại có màu đen đục, hôi thối.

Một hộ dân khác tại thôn Tây Nam, xã Sơn lễ phản ánh, đến nay mùi hôi thối bốc ra từ trang trại bò vẫn xảy ra thường xuyên khiến ruồi xuất hiện ngày càng nhiều và bay vào nhà dân.

Trao đổi qua điện thoại với phóng viên, ông Đậu Phi Tú, Giám đốc Chi nhánh Vinamilk Hà Tĩnh cho biết, trước đây khi trang trại mới vào hoạt động thì có một chút sự cố nhỏ, bị vỡ đường ống thoát của hệ thống nước ủ chua. Sau khi chính quyền và người dân phản ánh thì đơn vị đã khắc phục, còn việc thông tin về mùi hôi thối như người dân phản ánh thì không có.

Ông Nguyễn Văn Duẫn, Chủ tịch UBND xã Sơn Lễ, huyện Hương Sơn cho rằng, mùi đó là mùi ủ chua lên men, mùi ủ thức ăn mỗi năm mấy lần chứ không phải mùi phân bò.

Khi được hỏi về việc vì sao nguồn nước ở các kênh, suối gần trang trại bò sữa của Vinamilk cũng bị ảnh hưởng ô nhiễm nghiêm trọng, thì vị Chủ tịch này hẹn lúc khác làm việc, với lý do đang đi phòng chống cháy rừng.

Người dân thôn Tây Nam, xã Sơn Lễ phải làm bẫy ruồi để hạn chế ô nhiễm.

Trao đổi về vấn đề này, PGS.TS Lưu Đức Hải, Phó Chủ tịch Trung ương Hội Kinh tế Môi trường Việt Nam nhận định, việc quy hoạch đặt trang trại chăn nuôi đòi hỏi phải đảm bảo khoảng cách khu dân cư, vị trí trang trại phải nằm cuối hướng gió.

Theo PGS.TS Hải, mùi hôi của phân xuất phát từ quá trình phân hủy hiếu khí sinh ra mùi phân gia súc, còn nếu ủ phân thì quy trình cũng phải đảm bảo kín để phân phân hủy trong môi trường khử ít sinh mùi.

Việc những hộ dân sống quanh trang trại phải chịu cảnh ô nhiễm không khí, ô nhiễm nguồn nước sẽ gây ảnh hưởng tới sức khỏe và tâm lý lao động nên có tác động xấu, đi kèm với mùi là các vi khuẩn có hại và chất ô nhiễm không khí khác.

PGS.TS Trương Mạnh Tiến, nguyên Vụ trưởng Vụ Môi trường (thuộc Bộ TN&MT) cũng cho rằng, khi những đơn vị chăn nuôi lắp đặt hệ thống biogas sẽ có nhiều lợi ích thiết thực, giúp tiết kiệm tái tạo năng lượng, chuyển đổi thành điện năng, lúc đó phân tươi sẽ không còn mùi hôi nữa mà thành phân vi sinh làm phân bón cũng rất tốt trong trồng trọt.

Một số kênh nước quanh trang trại Vinamilk bị ảnh hưởng, nước đổi màu.

Theo công bố, tại Trang trại bò sữa Vinamilk Hà Tĩnh, công tác xử lý chất thải để bảo vệ môi trường luôn được đặt lên hàng đầu. Quy trình xử lý chất thải ở các trang trại cũng rất hiện đại với hệ thống máy cào phân tự động tại mỗi chuồng. Sau đó phân được tách thành chất thải khô và nước. Phần khô ủ trong 30 - 45 ngày để thành phân bón. Phần nước được xử lý qua hệ thống hồ sinh học, trở thành khí đốt và nguồn nước tưới cho đồng cỏ.

Tuy nhiên, nước thải từ trang tại vẫn có màu đen kịt và bốc mùi hôi thối ra xung quanh, khiến nhiều hộ dân phải sống chung với cảnh “ruồi bu, hôi thối”. Có hay không việc xả thải gây ô nhiễm môi trường ở Trang trại Bò sữa Hà Tĩnh?

Người dân xã Sơn Lễ và dư luận mong muốn cơ quan chức năng Hà Tĩnh sớm vào cuộc kiểm tra, làm rõ.