Tiêu chí bất thường?
Theo tìm hiểu của Phóng viên Tạp chí Kinh tế Môi trường, Dự án trên do Bộ Tư lệnh Bộ đội Biên phòng là chủ đầu tư, có tổng dự toán được duyệt là 400 tỉ đồng, tổng chiều dài tuyến kè là 3.158 m.
Dự án này gồm 3 gói thầu: Gói thầu số 08: Tư vấn giám sát thi công xây dựng với giá trị 3.735.455.000 đồng; Gói thầu số 09: Bảo hiểm công trình với giá trị 3.524.014.000 đồng; Gói thầu số 10: Xây dựng các hạng mục tuyến kè phía Bắc đến Đông Bắc của đảo; Tuyến kè phía Nam đến Đông Nam của đảo với giá trị là 352.401.388.000 đồng. Những gói thầu này đều sử dụng ngân sách Nhà nước.
Đối với gói thầu số 09 Bảo hiểm công trình, bên mời thầu là Cục Hậu cần thuộc Bộ Tư lệnh Bộ đội biên phòng mời thầu. Gói thầu này sử dụng ngân sách Nhà nước, nằm trong hoạt động chi thường xuyên, hình thức đấu thầu qua mạng.
Các nhà thầu tham dự gồm Tổng Công ty Cổ phần Bảo Minh; Tổng Công ty Bảo hiểm PVI (Liên danh Tổng Công ty Bảo hiểm PVI - Tổng công ty Cổ phần Bảo hiểm Petrolimex); Tổng Công ty Cổ phần Bảo hiểm Petrolimex (PJICO); Tổng Công ty Cổ phần Bảo hiểm Quân đội (MIC).
Được biết, đây đều là những “ông lớn” trong ngành bảo hiểm tại Việt Nam thời điểm hiện tại. Tuy nhiên, với những tiêu chí mời thầu của bên mời thầu là Cục Hậu cần thì 3 nhà thầu “tự bật bãi”.
Cụ thể, với tiêu chí vốn điều lệ tính đến 31/12/2019 1.000 tỉ đồng, hiện trên thị trường bảo hiểm phi nhân thọ có Bảo Việt, PVI, BIC, MIC đáp ứng. Đối với tiêu chí lợi nhuận thuần hoạt động kinh doanh bảo hiểm gốc trong 3 năm 2017, 2018, 2019 có ít nhất 2 năm có lãi, thì có PVI, Bảo Minh, PJICO, PTI, MIC đáp ứng. Chỉ số ROE tại thời điểm 31/12/2019 7% có PVI, Bảo Minh, PJICO, BIC, MIC đáp ứng. Còn với tiêu chí tỉ lệ biên khả năng thanh toán tại thời điểm 31/12/2019 200% có BIC, MIC, VNI, Bảo Long đáp ứng.
Chỉ với 4 tiêu chí tài chính này thì chỉ còn 1 nhà bảo hiểm MIC đáp ứng hồ sơ. Nhiều người cho rằng, việc này sẽ không tạo được sự cạnh tranh trong việc lựa chọn nhà thầu.
Theo một số chuyên gia giàu kinh nghiệm trong mảng đấu thầu, thực tế cho thấy, rất nhiều gói thầu bảo hiểm quy mô lớn, có tính phức tạp hơn Gói thầu số 09 nhưng khi nhìn vào tiêu chí mời thầu thì “vừa đọc hồ sơ đã biết bị loại”. Chỉ riêng tiêu chí “tỉ lệ biên khả năng thanh toán tại thời điểm 31/12/2019 200%” đã có nhiều doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ thuộc diện đứng đầu thị trường “lắc đầu”.
Các nhà thầu có thể kiến nghị
Được biết, trong thời gian phát hành HSMT, Công ty Bảo Minh Đông Đô, Tổng Công ty Cổ phần Bảo Minh đã có văn bản đề nghị làm rõ tiêu chí năng lực tài chính tại hồ sơ mời thầu (HSMT).
Bảo Minh cho rằng HSMT đưa ra một số tiêu chí nhằm hạn chế sự tham gia của nhà thầu. Cụ thể, với 4 tiêu chí tài chính này thì chỉ còn 1 nhà bảo hiểm là MIC đáp ứng hồ sơ. Điều này sẽ khiến các doanh nghiệp khác cho rằng tiêu chí mời thầu cố tình “ưu ái’ cho 1 doanh nghiệp và không tạo được sự cạnh tranh trong việc lựa chọn nhà thầu.
Tại văn bản của Bảo Minh gửi cho bên mời thầu, Bảo Minh đã đề nghị làm rõ căn cứ nào để đưa ra những hạn mức trên.
Được biết, trước đề nghị làm rõ HSMT của Bảo Minh, bên mời thầu đã có văn bản phản hồi và cho rằng, tiêu chuẩn năng lực tài chính tại HSMT căn cứ theo yêu cầu tài chính cho riêng gói thầu này, nhằm lựa chọn nhà thầu đáp ứng năng lực tài chính, khả năng thanh toán tốt (xếp loại nhóm 1: Doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ đảm bảo khả năng thanh toán, có lãi hoạt động kinh doanh bảo hiểm gốc trong 2 năm liên tục) quy định tại Thông tư số 195/2014/TT-BTC của Bộ Tài chính.
Sau đó, HSMT không có sự điều chỉnh và Gói thầu đóng, mở thầu ngày 1/3/2021. Theo biên bản mở hồ sơ đề xuất kỹ thuật, có 3 nhà thầu tham dự, gồm Tổng Công ty CP Bảo Minh, Liên danh PVI – PJICO, Tổng Công ty CP Bảo hiểm Quân đội (MIC).
Trao đổi với Phóng viên Tạp chí Kinh tế Môi trường, Luật sư Nguyễn Huy An, Đoàn Luật sư TP.Hà Nội cho rằng, mục đích của việc đấu thầu là để chủ đầu tư tìm ra những nhà thầu có đầy đủ năng lực, thực hiện các gói thầu đảm bảo chất lượng, đúng tiến độ với một mức giá tiết kiệm nhất cho ngân sách nhà Nnước. Tuy nhiên, thời gian qua, báo chí liên tục “phanh phui” những vụ “đội lốt” đấu thầu công khai nhưng thực chất là chỉ định thầu với đội ngũ quân “quân xanh, quân đỏ”. Việc có “lợi ích nhóm” trong đấu thầu khiến chất lượng các gói thầu bị bỏ ngỏ, thiếu sự cạnh tranh giữa các nhà thầu. Điều này ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi của các nhà thầu và môi trường đầu tư.
Cũng theo Luật sư Huy An, thực tế cho thấy, mặc dù hệ thống đấu thầu qua mạng đã được thực hiện nhưng nhiều gói thầu khi công bố kết quả lựa chọn nhà thầu khiến cho người dân và các nhà thầu không khỏi băn khoăn, hoài nghi. Bởi có nhiều gói thầu mà chủ đầu tư áp luôn thông số kỹ thuật của một loại sản phẩm mà chỉ có một hãng sản xuất đáp ứng được vào tiêu chí mời thầu. Thậm chí, có tình trạng chủ đầu tư dùng các tiêu chí để loại các nhà thầu khác, để nhà thầu “ruột” trúng thầu.
“Những trường hợp trên không phải là hiếm. Việc này đã ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi của các nhà thầu, làm méo mó môi trường đấu thầu. Các nhà thầu hoàn toàn có thể làm đơn kiến nghị lên các cấp cao hơn nhằm xem xét lại tiêu chí HSMT”, Luật sư Huy An khẳng định.
Tạp chí Kinh tế Môi trường sẽ tiếp tục thông tin.
Nhóm PV
